Khô khớp háng: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Mỗi lần bước đi bạn nghe thấy tiếng kêu lục cục phát ra từ khớp háng, kèm theo đó là cảm giác đau, cử động khó khăn hơn trước… có thể đây là dấu hiệu cho thấy bạn bị khô khớp háng. Tình trạng này nếu không có biện pháp khắc phục sớm sẽ gây ra không ít hệ lụy cho sức khỏe. Vậy khô khớp háng là gì, nguyên nhân do đâu và cách điều trị như thế nào. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn.

Khô khớp háng là gì?

Ở giữa các khớp xương có một không gian chứa chất lỏng hoạt dịch hay còn gọi là dịch khớp. Đây là một chất lỏng đặc dính, được cơ thể sản xuất ra theo cơ chế tự nhiên, có chức năng bôi trơn cho các khớp để giảm ma sát và giảm xóc giữa các khớp khi vận động. Nhờ đó chúng ta vận động dễ dàng, linh hoạt hơn.

Tuy nhiên, khi bạn lớn tuổi, bị chấn thương hoặc mắc bệnh lý liên quan đến khớp như viêm khớp, thoái hóa khớp… khả năng tiết dịch trong khớp sẽ giảm xuống. Khi lượng dịch khớp tiết ra quá ít làm gia tăng mức độ cọ xát 2 đầu xương khiến cho khớp bị khô gây đau nhức và phát ra tiếng kêu lục cục mỗi khi vận động.

Khô khớp háng là tình trạng tiêu giảm tiết dịch nhờn bôi trơn ở khớp háng làm tăng ma sát sụn khớp, khiến người bệnh cảm thấy đau nhức, co cứng, khó mở rộng khớp háng, di chuyển khó khăn. Tình trạng này nếu để kéo dài có thể gây biến dạng và ”liệt” khớp háng, thậm chí “cướp” đi khả năng vận động của người bệnh.

Dấu hiệu nhận biết khớp háng bị khô

Lúc khớp háng chớm bị khô các dấu hiệu phát ra thường không rõ ràng. Thế nhưng nếu chú ý, bạn có thể nhận ra một số dấu hiệu bất thường như:

Đau khớp háng: Cơn đau có thể chỉ âm ỉ, xuất hiện thoáng qua rồi biến mất hoặc cũng có thể đau nhói, kéo dài cả ngày. Người bệnh thường thấy đau khi đi lại, đứng lâu, mang vác vật nặng hoặc mỗi khi thay đổi tư thế vận động đột ngột.

Khớp phát ra âm thanh khi vận động: Ngoài cảm giác đau nhức, người bệnh còn nghe thấy khớp háng phát ra tiếng kêu lạo xạo, lục cục mỗi khi đi lại. Đây là một trong những dấu hiệu khô khớp háng dễ nhận biết nhất nên bạn cần chú ý.

Cứng khớp: Khớp háng bị căng cứng, khó mở rộng, giảm phạm vi chuyển động. Triệu chứng này thường xuất hiện rõ vào buổi sáng hoặc khi thời tiết thay đổi.

Sưng khớp: Một số trường hợp có thể thấy xung quanh khớp háng bị sưng tấy và nóng đỏ.

Hạn chế vận động: Khi bị khô khớp háng nặng khả năng vận động của người bệnh sẽ bị hạn chế rất nhiều, người bệnh không thể đứng lâu do khả năng chịu lực giảm, thay đổi dáng đi hoặc đi khập khiễng.

Nếu bạn có thể cảm nhận rõ những dấu hiệu này có nghĩa tình trạng khô khớp háng đã chuyển sang giai đoạn nặng, cần thăm khám, tìm ra nguyên nhân cụ thể để chặt đứt khô khớp, ngăn ngừa biến chứng do bệnh gây ra.

Các giai đoạn tiến triển của bệnh khô khớp háng

Khô khớp háng là một trong những bệnh lý tiến triển chậm, bệnh thường diễn tiến qua 3 giai đoạn với những triệu chứng sau:

1. Giai đoạn đầu của bệnh:

Ở giai đoạn này các triệu chứng của bệnh chỉ là trình trạng viêm chưa biểu hiện ra bên ngoài. Người bệnh có thể cảm thấy chân có cảm giác tê mỏi, duỗi chân khó khăn khi ngồi lâu. Có cảm giác đau ở vùng bẹn, cơn đau có xu hướng tăng dần theo thời gian.

2. Giai đoạn biểu hiện của bệnh:

Đến giai đoạn này các triệu chứng của bệnh bắt đầu xuất hiện rõ nét hơn, người bệnh cảm nhận rõ cơn đau mỗi khi vận động, thay đổi tư thế,… tình trạng đau thường giảm dần khi nghỉ ngơi.

3. Giai đoạn bệnh nặng

Đến giai đoạn này, các hoạt động thường ngày như đi lại, xoay người, dạng háng, gập người…cũng trở nên khó khăn đối với người bệnh.

Nguyên nhân gây khô khớp háng thường gặp

Khô khớp nói chung và khô khớp háng nói riêng do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, nhưng chủ yếu là do các yếu tố sau:

Thoái hóa khớp háng: Thoái hóa khớp háng là tình trạng sụn khớp và xương dưới sụn bị bào mòn, mất độ đàn hồi theo thời gian. Khi khớp háng bị thoái hóa khả năng hoạt động sẽ không còn được trơn tru, khả năng tiết dịch khớp cũng có thể bị suy giảm, thế nên khớp bị khô, đầu xương cọ sát vào nhau gây đau nhức mỗi khi vận động, đi lại.

Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể có thể khiến bao khớp không sản xuất đủ dịch khớp, gây ra tình trạng khô khớp háng

Chế độ dinh dưỡng mất cân bằng: Duy trì chế độ dinh dưỡng không hợp lý trong thời gian dài, dẫn đến thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết cho xương khớp thiếu như collagen, canxi, vitamin, sắt,… có thể làm giảm mật độ xương và chất lượng sụn khiến xương khớp ngày càng suy yếu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý xương khớp, trong đó có tình trạng khô khớp. Ngoài ra, lạm dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá cũng có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến thoái hóa khớp và làm cản trở quá trình tiết dịch khớp khiến khớp bị khô.

Chấn thương: Một số chấn thương tại khớp háng như trật khớp háng, giãn dây chằng, gãy cổ xương đùi,… xảy ra trong quá trình sinh hoạt, lao động hoặc chơi thể thao có thể làm tổn thương sụn, dây chằng và đầu xương, làm giảm chức năng và tính ổn định của khớp. Từ đó, ảnh hưởng đến quá trình tiết dịch, lâu dần gây khô khớp.

Thừa cân béo phì: Trọng lượng cơ thể càng cao, áp lực mà các khớp xương phải chịu càng lớn, điều này có thể làm mất tính ổn định của ổ khớp, khiến khớp dễ bị tổn thương và làm tăng nguy cơ mắc bác bệnh về khớp, trong đó có khô khớp.

Thói quen sinh hoạt: Lạm dụng khớp quá mức, vận động sai tư thế, lười vận động, thường xuyên ngồi xổm hoặc bắt chéo chân, thường xuyên mang vác vật nặng khiến khớp háng chịu nhiều áp lực… là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về khớp, trong đó có khô khớp háng.

Khô khớp háng có nguy hiểm không?

Khớp háng đau nhức, khả năng vận động, đi lại bị hạn chế, sức khỏe suy giảm, tâm trạng khó chịu là những ảnh hưởng tiêu cực đầu tiên do chứng khô khớp háng gây ra. Tình trạng này nếu để kéo dài, không được điều trị bằng các biện pháp thích hợp thích hợp sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như:

• Đau khớp háng kéo dài
• Viêm khớp háng
• Rối loạn cảm giác
• Giảm khả năng vận động
• Biến dạng khớp háng
• Teo cơ chân, liệt khớp háng
• Tàn phế

Khi nào người bệnh nên đến gặp bác sĩ

Theo các chuyên gia, mọi vấn đề liên quan đến xương khớp như khô khớp, đau khớp, cứng khớp…  là những tín hiệu cơ thể phát đi ngầm thông báo sức khỏe xương khớp của bạn đang bị “hỏng” cần được “sửa chữa” sớm. Vậy nên, đừng chờ đến khi khớp háng đau nhức dữ dội, không thể đi lại một cách bình thường mới tìm đến bệnh viện. Hãy chủ động đến gặp bác sĩ khi thấy cơ thể xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ khô khớp kể trên kéo dài trên 1 tuần.

Để việc chẩn đoán, điều trị khô khớp háng đạt được kết quả tốt nhất, bạn nên đến cơ sở y tế, bệnh viện chuyên khoa xương khớp, có đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao cùng trang thiết bị hiện đại để thăm khám, chẩn đoán chính xác nguyên nhân khiến khớp háng bị khô và có hướng điều trị phù hợp.

Chẩn đoán khô khớp háng

Để chẩn đoán chính xác tình trạng khô khớp háng, bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp sau:

Khám lâm sàng: Trước tiên, bác sĩ sẽ trao đổi với người bệnh về thời gian và tần suất các triệu chứng bệnh xuất hiện, mức độ ảnh hưởng của chúng đối với cuộc sống như thế nào. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ hỏi người bệnh những vấn đề liên quan đến bệnh và các chấn thương liên quan đến khớp háng. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tình trạng sưng đau, sức cơ và phạm vi vận động của khớp háng.

Xét nghiệm máu: Trong trường hợp nghi ngờ tình trạng khô khớp háng có liên quan đến viêm khớp, nhiễm trùng khớp… bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh xét nghiệm máu để xác định đây có phải là nguyên nhân làm giảm dịch nhầy hay không.

Xét nghiệm hình ảnh: Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, chụp cắt lớp CT hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI). Phương pháp này có thể giúp bác sĩ quan sát cấu trúc bên trong, kiểm tra tra gai xương, tổn thương xương dưới sụn bên trong khớp háng; đánh giá mức độ tổn thương mô mềm, tình trạng hao mòn sụn và những bất thường khác ảnh hưởng đến quá trình tiết dịch khớp; phân biệt khô khớp háng với các bệnh lý khác.

Chụp MRI là một trong những phương pháp giúp chẩn đoán khô khớp háng chính xác (Nguồn: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh)

Các phương pháp điều trị khô khớp háng

Tùy thuộc vào nguyên nhân và tình trạng khô khớp háng cụ thể ở mỗi người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị với những chỉ định cơ bản sau đây:

1. Điều trị bằng thuốc

Trong trường hợp khô khớp háng kèm đau nhức, viêm khớp, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh sử dụng một số loại thuốc giảm đau, giảm viêm và tăng tiết dịch nhờn để giúp khớp bớt khô. Khi dùng các loại thuốc này, bạn cần tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, không được tự ý thay đổi thuốc, tăng liều hay kéo dài thời gian sử dụng. Việc lạm dụng các loại thuốc giảm đau, chống viêm trong thời gian dài, sử dụng thuốc sai cách có thể gây ra một số hệ lụy cho sức khỏe như: trữ nước khiến cơ thể bị phù nề, đau dạ dày, ảnh hưởng đến chức năng của gan và thận, tăng nguy cơ loãng xương….

2. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu có thể giúp giảm đau, tăng cường lưu thông máu, gia tăng sức mạnh và độ dẻo dai cho khớp háng. Từ đó, giúp phục hồi chức năng vận động của khớp háng, cải thiện tình trạng khô khớp háng. Các bài tập vật lý trị liệu chữa khô khớp háng sẽ được các bác sĩ thiết kế riêng dựa vào tình trạng cụ thể của mỗi người bệnh.

3. Tiêm chất nhờn cho khớp

Để giảm khô và giảm ma sát giữa các đầu xương, giúp khớp háng vận động trơn tru và bớt đau khi vận động… các bác sĩ có thể tiến hành tiêm chất nhờn Hyaluronic Acid vào khớp háng của người bệnh. Tuy nhiên, loại chất nhờn này chỉ đem lại hiệu quả trong một thời gian ngắn nên buộc phải tái thực hiện nhiều lần. Phương pháp điều trị này cần có sự chỉ định và tiến hành bởi bác sĩ chuyên khoa xương khớp có kinh nghiệm, bởi vì chỉ cần một sai sót nhỏ trong quá trình thực hiện cũng có thể dẫn đến nhiễm trùng khớp, thậm chí teo cơ.

4. Phẫu thuật khớp háng

Phương pháp điều trị này thường được chỉ định cho những bệnh nhân khô khớp háng gặp các vấn đề nghiêm trọng như: Tổn thương khớp háng gây chèn ép thần kinh, khớp háng bị hư hỏng nghiêm trọng, hao hụt sụn và xương không thể phục hồi… Phẫu thuật khớp háng có thể là phẫu thuật nội soi hoặc mổ hở. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi người bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật nắn chỉnh hình xương, ghép sụn, thay khớp háng nhân tạo toàn phần hay bán phần…

Cách phòng ngừa bệnh khô khớp háng

Khô khớp háng là vấn đề có thể phòng tránh được. Và để làm được điều này, ngay từ hôm nay chúng ta phải chú ý bảo vệ và chăm sóc hệ xương khớp khỏe mạnh bằng những hành động thiết thực sau:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Xây dựng và duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý và cân bằng, đặc biệt chú trọng bổ sung các thực phẩm tốt cho xương khớp như: ngũ cốc nguyên hạt, các loại cá béo giàu Omega 3, rau xanh, trái cây, sữa, nấm… có thể giúp duy trì hệ xương khớp khỏe mạnh, giúp kích thích tăng sinh chất nhờn, collagen tái tạo tế bào sụn và xương dưới sụn. Đồng thời, từ bỏ thói quen hút thuốc lá, hạn chế uống bia rượu có thể gây hại cho khớp.

• Chế độ sinh hoạt

Để phòng ngừa khô khớp háng, trong đời sống sinh hoạt hằng ngày, nên tránh các tư thế không tốt như: ngồi xổm; khiêng, vác, bưng, bê đồ nặng quá sức và thường xuyên; hạn chế lên xuống cầu thang quá nhiều; tránh giữ một tư thế quá lâu khi ngồi làm việc, nên đứng dậy đi lại sau  20 – 30 phút làm việc…

• Luyện tập thể dục thể thao

Mỗi ngày nên bỏ ra ít nhất 30 phút để luyện tập các bài tập thể thao nhẹ nhàng như: đi bộ, thể dục nhịp điệu, tập yoga, bơi lội, đạp xe,… để tăng vận động khớp háng. Trước khi luyện tập cần khởi động kỹ, trong quá trình luyện tập cần chú ý thực chú ý thực hiện các tư thế đúng tư thế để tránh gây tổn thương cho khớp háng.

• Giữ cân nặng hợp lý

Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức cân bằng (chỉ số BMI từ 18,5 – 24,9) để giảm áp lực cho khớp háng, phòng ngừa nguy cơ khô khớp háng và các vấn đề xương khớp khác.

Tình trạng khô khớp háng có thể xảy ra ở cả người lớn tuổi và người trẻ tuổi do ảnh hưởng bởi thói quen sinh hoạt, tính chất công việc, chấn thương,… Một khi mắc bệnh, sức khỏe, khả năng vận động của người bệnh sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều. Do đó, chủ động phòng ngừa khô khớp háng từ sớm bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường dưỡng chất thiết yếu giúp tăng cường chất lượng dịch khớp, tái tạo sụn khớp và xương dưới sụn, bảo vệ xương khớp toàn thân chắc khỏe là điều hết sức cần thiết.